CUKRZYCA W PYTANIACH

Cukrzyca jest chorobą w której mechanizm przemiany glukozy, podstawowego składnika odżywczego, nie działa prawidłowo w wyniku czego dochodzi do podwyższonego stężenia cukru we krwi.

Przyczyną cukrzycy są zaburzenia produkcji lub działania w organizmie insuliny - hormonu, który jest wytwarzany w trzustce i odgrywa zasadniczą rolę w metabolizmie węglowodanów.

Nieleczona cukrzyca prowadzi do uszkodzenia wielu narządów oraz rozwoju poważnych powikłań, niekiedy prowadzących do śmierci Pacjenta. Do najpoważniejszych powikłań towarzyszących cukrzycy należą: zawały serca i udary mózgu, ślepota, uszkodzenie nerek, uszkodzenie naczyń krwionośnych i nerwów, a w rezultacie amputacje palców, a nawet i kończyn.

Jakie rozróżniamy typy cukrzycy i kto najczęściej na nie choruje?

Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje cukrzycy:

• typu 1 zwana cukrzycą "zależną od insuliny"


• typu 2 zwana cukrzycą "niezależną od insuliny"

W cukrzycy typu 1 stwierdza się całkowity lub prawie całkowity brak insuliny, wywołany zniszczeniem komórek produkujących ją w trzustce. Dokładna przyczyna tego procesu nie jest znana, jednak za najbardziej prawdopodobne uważa się:

• uszkodzenie komórek produkujących insulinę przez infekcje wirusowe lub inne,


• nieprawidłową reakcję organizmu skierowaną przeciwko komórkom produkującym insulinę i ich niszczenie w mechanizmie tzw. autoagresji.

W przypadku cukrzycy typu 1 podawanie insuliny jest absolutnie niezbędne do przeżycia. Najczęściej cukrzyca tego typu wykrywana jest u ludzi młodych, poniżej 30 roku życia.

W cukrzycy typu 2 insulina jest wytwarzana, lecz jej ilość jest niewystarczająca dla organizmu lub nie działa ona w sposób właściwy; określa się to mianem insulinooporności. Przyjmowanie insuliny w cukrzycy typu 2 nie jest konieczne nawet przez wiele lat. Najczęściej wystarcza odpowiednia dieta i leczenie doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi.

Przyczyna powstania cukrzycy typu 2 mimo wielu badań pozostaje nadal nieznana. Chorzy na cukrzycę typu 2 stanowią 90-95% wszystkich chorych na tą chorobę i dotyka ona ludzi w wieku średnim i podeszłym. Cukrzyca typu 2 często występuje rodzinnie i często towarzyszy nadwadze lub otyłości.

Jakie są objawy cukrzycy?

Do głównych objawów cukrzycy należą:

• wzmożone pragnienie i suchość w ustach,


• oddawanie dużych ilości moczu,


• utrata masy ciała,


• uczucie ciągłego zmęczenia,


• świąd w okolicy narządów płciowych,


• zaburzenia widzenia,


• zwiększona podatność na infekcje,


• trudne gojenie się ran.

W cukrzycy typu 1 objawy choroby rozwijają się w krótkim czasie, zazwyczaj kilku tygodni, a nawet dni. Bez leczenia insuliną stan chorego stopniowo ulega pogorszeniu, dochodzi do znacznej utraty masy ciała, odwodnienia, wymiotów, senności i stanu określanego śpiączką ketonową. Śpiączka ketonowa nie leczona stanowi bezpośrednie zagrożenie życia chorego.

W cukrzycy typu 2 objawy są podobne, ale pojawiają się stopniowo, są mniej nasilone i przez wiele miesięcy i lat są niezauważane przez chorego i jego otoczenie. Przez wiele lat cukrzyca typu 2 może przebiegać bezobjawowo, a śpiączka ketonowa się nie pojawia.

Czy można chorego wyleczyć z cukrzycy?

Obecnie całkowite wyleczenie nie jest możliwe. Stosowana terapia pozwala na uzyskanie dobrego stanu zdrowia i samopoczucia chorego oraz w znaczący sposób hamuje i zwalnia rozwój późnych powikłań tej choroby.

Jak obecnie leczymy cukrzycę?

Osoby chore na cukrzycę powinny pozostawać pod stałą opieką lekarską, co pozwola na ograniczenie skutków choroby. Według obecnego stanu wiedzy leczenie należy prowadzić do końca życia. Stosowana terapia pozwala na utrzymanie dobrego stanu zdrowia i samopoczucia chorego.

W leczeniu zaleca się:

• stosowanie odpowiedniej diety,


• leczenie doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi,


• leczenie insuliną powiązane ze stałym monitorowaniem stężenia glukozy we krwi,


• stosowanie stałego codziennie powtarzanego wysiłku fizycznego,


• edukację pacjenta.

O co zapyta się mnie lekarz podczas pierwszej wizyty?

W celu wystawienia diagnozy i rozpoczęcia leczenia lekarz zapyta Cię między innymi o:

• objawy,


• wyniki badania krwi a w szczególności wynik poziomu glukozy,


• dotychczasowe leczenie,


• zasłabnięcia,


• problemy ze skórą i stan zębów,


• infekcje układu moczowo-płciowego,


• kłopoty ze wzrokiem,


• choroby nerek, serca i układu nerwowego,


• problemy z naczyniami krwionośnymi w kończynach,


• przyjmowane leki na nadciśnienie,


• cukrzyce u innych członków rodziny,


• problemy z utrzymaniem wagi oraz nawyki żywieniowe,


• uprawianie sportu.

dr n. med. Lech Paduch
Poradnia Diabetologiczna DCM DOLMED S.A.