Typowe dla kleszczy środowisko bytowania w Polsce to las liściasty z wilgotną, próchniczną ściółką, granica między lasem wysokim, a krzewami (głównie leszczyny) oraz trawy.  Coraz częściej ich obecność można zauważyć na terenach należących do aglomeracji miejskich takich jak np. parki, skwery, place zabaw, podwórka etc.

Kleszcze stanowią więc zagrożenie dla każdego z nas. 

KZM - kleszczowe zapalenie mózgu to bardzo poważna choroba wirusowa, atakująca ośrodkowy układ nerwowy. Objawy mogą być różne. Szacuje się, że nawet u połowy pacjentów może pozostawić trwałe ślady neurologiczne. U chorego obserwuje się:zaburzenia nastroju, koncentracji, pamięci, myślenia, a nawet psychozy.

Wśród utrzymujących się objawów zgłaszanych przez pacjentów dominują także bóle głowy, bóle stawów, zaburzenia snu, brak apetytu, gorączka, szybkie męczenie się. Dochodzi także do zaburzeń czucia, porażenia mięśni, niedowładów, drgawek. Objawy neurologiczne i zaburzenia psychiczne oraz zmniejszona wydolność fizyczna ustępują bardzo powoli (mogą trwać nawet 5 lat), co wpływa nie tylko na produktywność osoby chorej, ale często na całkowitą niezdolność do pracy i wykluczenie zawodowe. Zdarza się też, że mimo prowadzonej rehabilitacji, chorzy nigdy nie odzyskują pełni sił i funkcji motorycznych.

Objawy występują po około 7 – 14 dniach od kontaktu z kleszczem. Mają charakter grypopodobny i trwają przez tydzień. Przebieg choroby może być ciężki, niekiedy może prowadzić do kalectwa, a nawet śmierci. Zdarza się jednak, że zakażenie przebiega bezobjawowo.

Pamiętaj! Każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem!

Zakażenia występują najczęściej w okresie od kwietnia do listopada. Wyróżnić można dwa szczyty zachorowań: wiosenny, przypadający na czerwiec i lipiec oraz jesienny, przypadający na wrzesień, październik. Coraz częściej jednak, do zakażeń dochodzi na początku grudnia, co ma związek z późnym występowaniem pierwszych przymrozków.

W przypadku KZM nie ma możliwości leczenia przyczynowego, nie ma skutecznego lekarstwa, stosuje się jedynie leczenie objawowe – zapobiegające obrzękowi mózgu oraz leczenie przeciwzapalne. Przypadki ciężkie, z porażeniami leczone są na oddziałach intensywnej terapii, niestety zdarza się, że mimo zastosowanego leczenia objawy podczas hospitalizacji narastają. W przypadku ciężkiego zapalenia mózgu zaleca się obniżanie gorączki, utrzymywanie prawidłowej saturacji i glikemii. Ważnym elementem terapii jest też wczesna rehabilitacja chorych. Niestety ma żadnej innej możliwości leczenia KZM, inaczej niż w przypadku boreliozy, którą można skutecznie leczyć, przy użyciu antybiotyków. Dlatego w przypadku KZM kluczowe jest zapobieganie zakażeniu i zastosowanie skutecznej profilaktyki.

* w artykule wykorzystano materiał firmy Pfizer Polska Sp. z o.o.

 

Zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Zdrowia jedynym skutecznym sposobem zapobiegania kleszczowemu zapaleniu mózgu i jego następstwom są szczepienia ochronne. Można je rozpocząć w dowolnej porze roku, jednak najlepiej zrobić to zimą lub wiosną, aby po przyjęciu dwóch dawek szczepionki uodpornić się jeszcze przed sezonem.

W Polsce szczepienie przeciw KZM jest zalecane w kalendarzu szczepień ochronnych:

• dzieciom po ukończeniu pierwszego roku życia, młodzieży, dorosłym;
• osobom przebywającym na terenach, na których występuje zagrożenie występowania kleszczy (w tym zatrudnionym przy eksploatacji lasu);
• służbom mundurowym;
• rolnikom;
• młodzieży odbywającej praktyki na obszarach, gdzie mogą występować kleszcze;
• turystom i uczestnikom obozów i kolonii.

 

Jak się zabezpieczyć przed koronawirusem? Wirus przenosi się drogą kropelkową. Aktualnie nie ma szczepionki przeciw nowemu koronawirusowi. Można natomiast stosować inne metody zapobiegania zakażeniu, zaprezentowane poniżej. Metody te stosuje się również w przypadku zapobiegania innym chorobom przenoszonym drogą kropelkową np. grypie sezonowej (w przypadku której, szczyt zachorowań przypada w okresie od stycznia do marca każdego roku). Gdzie do tej pory stwierdzono przypadki zakażenia koronawirusem? Najwięcej potwierdzonych przypadków zakażenia nowym koronawirusem zarejestrowano w Chinach (99%), głównie w prowincji Hubei. Pozostałe osoby „zawlekły” wirusa do innych krajów Azji, Europy, Oceanii i Ameryki Północnej i zakaziły (np. w Niemczech, we Francji, w Wielkiej Brytanii) kolejne osoby. Żródło: Ministerstwo Zdrowia ZALECENIA   Często myj ręce Często myj ręce używając mydła i wody, a jeśli nie masz do nich dostępu, używaj płynów/żeli na bazie alkoholu (min. 60%). Dlaczego? Mycie rąk ww. metodami zabija wirusa, jeśli znajduje się on na rękach.   Stosuj odpowiednie zasady ochrony podczas kaszlu i kichania Podczas kaszlu i kichania zakryj usta i nos zgiętym łokciem lub chusteczką – natychmiast wyrzuć chusteczkę do zamkniętego kosza i umyj ręce używając mydła i wody, a jeśli nie masz do nich dostępu – płynów/żeli na bazie alkoholu (min. 60%). Dlaczego? Zakrycie ust i nosa podczas kaszlu i kichania zapobiega rozprzestrzenianiu się zarazków i wirusów. Jeśli kichasz lub kaszlesz w dłonie, możesz zanieczyścić przedmioty lub dotykane osoby.   Zachowaj bezpieczną odległość Zachowaj co najmniej 1 metr odległości między sobą a innymi ludźmi, szczególnie tymi, którzy kaszlą, kichają i mają gorączkę. Dlaczego? Gdy ktoś zarażony wirusem powodującym chorobę układu oddechowego, taką jak COVID-19, kaszle lub kicha, wydala pod ciśnieniem małe kropelki śliny i śluzu zawierające wirusa. Jeśli jesteś zbyt blisko, istnieje ryzyko, że możesz wdychać wirusa.   Unikaj dotykania oczu, nosa i ust Dlaczego? Dłonie dotykają wielu powierzchni, które mogą być skażone wirusem. Jeśli dotkniesz oczu, nosa lub ust zanieczyszczonymi rękami, możesz przenieść wirusa z powierzchni na siebie.   Jeśli masz gorączkę, kaszel, trudności w oddychaniu, zasięgnij pomocy medycznej Jeśli masz gorączkę, kaszel, trudności w oddychaniu, zasięgnij pomocy medycznej zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie tutaj. Dlaczego? Objawy ze strony układu oddechowego z towarzyszącą gorączką mogą mieć wiele przyczyn np. wirusową (wirusy grypy, adenowirusy, rynowirusy,  koronawirusy, wirusy paragrypy) czy bakteryjną (pałeczka Haemophilus influenzaea, pałeczka krztuśca, chlamydia, mykoplazama). Jeśli masz łagodne objawy ze strony układu oddechowego i nie podróżowałeś do Chin Jeśli masz łagodne objawy ze strony układu oddechowego i nie podróżowałeś do Chin, pamiętaj o stosowaniu podstawowych zasad ochrony podczas kaszlu, kichania oraz higieny rąk i pozostań w domu do czasu powrotu do zdrowia, jeśli to możliwe. Chroń siebie i innych przed zachorowaniem Podejrzenie zakażenie SARS-Cov-2 jest powiązane: – z podróżowaniem po obszarze Chin, w którym zgłoszono przypadki zakażenia SARS-Cov-2, lub – bliskim kontaktem z kimś, kto podróżował po Chinach i ma objawy ze strony układu oddechowego. Zachęcamy do zapoznania się informacjami zamieszczanymi  na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Sanitarnego, m.in. z „Komunikatem dla podróżujących”, „Zasadami postępowania z osobami podejrzanymi o zakażenie nowym koronawirusem 2019-nCoV MEDYCZNE”oraz „Zasadami  postępowania z osobami podejrzanymi o zakażenie nowym koronawirusem 2019-nCoV W PODRÓŻY LOTNICZEJ ”.   Maseczki Nie zaleca się używania masek na twarz przez zdrowych ludzi w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się SARS-Cov-2 Noszenie maseczki zasłaniającej usta i nos może pomóc ograniczyć rozprzestrzenianie się niektórych chorób układu oddechowego.  Jednak stosowanie samej maseczki nie gwarantuje powstrzymania infekcji i powinno być połączone ze stosowaniem innych środków zapobiegawczych, w tym higieną rąk i zasadami ochrony podczas kaszlu czy kichania (patrz wyżej) oraz unikaniem bliskiego kontaktu z innymi ludźmi (co najmniej 1 metr odległości). Światowa Organizacja Zdrowia doradza racjonalne stosowanie maseczek. Używaj maseczek tylko wtedy, gdy masz objawy ze strony układu oddechowego (kaszel lub kichanie), podejrzewasz u siebie infekcję SARS-Cov-2 przebiegającą z łagodnymi objawami lub opiekujesz się osobą z podejrzeniem infekcji SARS-Cov-2. Sprzęt ochrony układu oddechowego powinien być oznakowany znakiem CE, który potwierdza, że został prawidłowo zaprojektowany i skonstruowany, wykonany z właściwych materiałów.  

Diagnostyka zakażeń SARS-CoV-2  Aby ograniczyć dalsze rozprzestrzenianie się koronawirusa, zaleca się badanie osób potencjalnie zakażonych w początkowej fazie infekcji. W tym celu, zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), stosuje się testy oparte o metodę PCR, które wykrywają materiał genetyczny wirusa i wykazują najwyższą czułość między 7. a 14. dniem od kontaktu z SARS-CoV-2 (czyli wówczas gdy pacjent ma pierwsze objawy zakażenia). Po upływie około tygodnia od wystąpienia pierwszych objawów klinicznych czułość diagnostyki molekularnej (PCR) w zakażeniach SARS-CoV-2 stopniowo maleje, z powodu spadku liczby cząstek wirusa w nabłonku dróg oddechowych. Wówczas pacjent może otrzymać wynik fałszywie ujemny, pomimo toczącej się infekcji. W tej późniejszej fazie infekcji kluczową rolę zaczynają odgrywać testy serologiczne wykrywające specyficzne przeciwciała anty-SARS-CoV-2, które wydają się być idealnym dopełnieniem metody PCR, wydłużając czas umożliwiający przeprowadzenie wiarygodnej diagnostyki.

 W przypadku występowania u pacjenta objawów infekcji nie należy zgłaszać się na badania serologiczne w kierunku SARS-CoV-2.

POZBĄDŹ SIĘ OBAW!- przydatność badań serologicznych Wykrycie specyficznych przeciwciał anty-SARS-CoV-2 jest możliwe już po około 10 dniach od momentu wystąpienia pierwszych objawów klinicznych zakażenia.  Wykonanie testów serologicznych przydatne jest:

• wykrywaniu osób, które przeszły zakażenie bezobjawowo lub skąpo objawowo i mogły być źródłem infekcji dla innych ludzi (tzw. „cisi” nosiciele),
• badaniach przesiewowych osób, które mogły mieć kontakt z zakażonymi SARS-CoV-2, ale nie spełniają kryteriów wykonania badań RT-PCR,
• badaniach osób szczególnie narażonych na kontakt z SARS-CoV-2 (np. personel szpitali),
• podejmowaniu decyzji o kwarantannie, jej kontynuacji lub przerwaniu,
• postępowaniu z pacjentami z powikłaniami po niedawnym przebyciu infekcji grypopodobnej, którzy nie byli badani w kierunku koronawirusa,
• badaniach epidemiologicznych, mających na celu ustalenie rozpowszechnienia zakażenia w populacji.

 Serologiczne testy można wykonać bez skierowania od lekarza, są to badania płatne.

1. W naszym laboratorium testy wykonujemy metodą ELISA (nie są to testy kasetkowe).
2. Badanie należy traktować jako przesiewowe, czyli takie, które może być pomocne w rozpoznaniu lub przebytej infekcji SARS  CoV-2 .

 Rekomendowane jest wykonanie testów w 2 klasach jednocześnie IgA i IgG, wykrywające specyficzne przeciwciała anty-SARS CoV-2.  Wynik (+) dodatni  badania w klasie IgG może świadczyć o przebyciu zakażenia , a tym samym o kontakcie z wirusem SARS-CoV-2.   Wynik (+) dodatni badania w klasie IgA IgA wykonuje się w celu określenia możliwego kontaktu z wirusem wywołującym COVID-19. Ich obecność może świadczyć o aktywnym zakażeniu

• Wynik  powinien być zweryfikowany testem PCR

Wynik (-) ujemny w klasie IgG i IgA  świadczy o tym, że organizm nie wytworzył przeciwciał   Wyniki badań laboratoryjnych powinny zawsze być interpretowane przez lekarza z uwzględnieniem wywiadu, danych epidemiologicznych, objawów klinicznych oraz chorób współistniejących.    Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) rozpoznanie infekcji SARS-CoV-2 wymaga potwierdzenia obecności materiału genetycznego wirusa w materiale pobranym od pacjenta (PCR). Diagnostyka serologiczna może służyć jedynie jako uzupełniające narzędzie diagnostyczne.  

Co może zwiększyć ryzyko zachorowania na raka jądra?

• wcześnie wykryty rak jądra na drugim jądrze
• wnętrostwo, czyli niezstąpienie jądra
• przebyta w przeszłości operacja przepukliny pachwinowej
• zapalenie jądra (występuje szczególnie często jako powikłanie po przebytej śwince)

  Najczęstsze objawy to:

• Opuchlizna (nieboląca)
• Obrzęk w jednym z jader (czy zgrubienie)
• Uczucie ciążenia w mosznie, w podbrzuszu, pachwinie (tępy ból)

W niektórych typach nowotworów jąder może dojść do powiększenia piersi u mężczyzny, czyli ginekomastii. W celu jego wykrycia najłatwiejsze jest samobadanie, które najlepiej wykonać po ciepłej kąpieli /prysznicu gdy moszna jest rozluźniona. Samobadanie polega na rolowaniu i dotykaniu palcami jąder w celu wykrycia ewentualnych guzków. Gdy tylko pacjent wykryje u siebie niepokojące zmiany na jądrze to powinien skonsultować się z lekarzem i wykonać badanie USG w celu dalszego, dokładnego rozpoznania ewentualnych zmian. Leczenie polega zazwyczaj na usunięciu jądra i okolicznych węzłów chłonnych, powinno zostać wdrożone jak najszybciej, gdyż nowotwór ten potrafi dać szybko przerzuty do płuc czy kości. Objawami tych przerzutów może być krwioplucie czy bóle kostne.   Na czym polega samobadanie jąder? Badaj się najlepiej po kąpieli lub po ciepłym prysznicu (wówczas mięśnie moszny są rozluźnione)

1. Badaj jądra jedno po drugim – pojedynczo. Złap jedno jądro obiema rękami.
2. Obracaj je między palcami – szukaj zgrubień, guzków i zmian skórnych
3. Zwróć uwagę, czy w mosznie nie zbiera się płyn. Sprawdź, czy nie ma opuchlizny lub bólu przy delikatnym dotyku.
4. Pamiętaj, że jeśli jedno jądro jest większe od drugiego – to normalne. Nie panikuj jeśli wystąpią któreś z wyżej wymienionych zmian – najważniejsze jest, abyś jak najszybciej udał się do lekarza.

 

MOVEMBER CZYLI WĄSOPAD W DOLMEDZIE