Typowe dla kleszczy środowisko bytowania w Polsce to las liściasty z wilgotną, próchniczną ściółką, granica między lasem wysokim, a krzewami (głównie leszczyny) oraz trawy.  Coraz częściej ich obecność można zauważyć na terenach należących do aglomeracji miejskich takich jak np. parki, skwery, place zabaw, podwórka etc.

Kleszcze stanowią więc zagrożenie dla każdego z nas. 

KZM - kleszczowe zapalenie mózgu to bardzo poważna choroba wirusowa, atakująca ośrodkowy układ nerwowy. Objawy mogą być różne. Szacuje się, że nawet u połowy pacjentów może pozostawić trwałe ślady neurologiczne. U chorego obserwuje się:zaburzenia nastroju, koncentracji, pamięci, myślenia, a nawet psychozy.

Wśród utrzymujących się objawów zgłaszanych przez pacjentów dominują także bóle głowy, bóle stawów, zaburzenia snu, brak apetytu, gorączka, szybkie męczenie się. Dochodzi także do zaburzeń czucia, porażenia mięśni, niedowładów, drgawek. Objawy neurologiczne i zaburzenia psychiczne oraz zmniejszona wydolność fizyczna ustępują bardzo powoli (mogą trwać nawet 5 lat), co wpływa nie tylko na produktywność osoby chorej, ale często na całkowitą niezdolność do pracy i wykluczenie zawodowe. Zdarza się też, że mimo prowadzonej rehabilitacji, chorzy nigdy nie odzyskują pełni sił i funkcji motorycznych.

Objawy występują po około 7 – 14 dniach od kontaktu z kleszczem. Mają charakter grypopodobny i trwają przez tydzień. Przebieg choroby może być ciężki, niekiedy może prowadzić do kalectwa, a nawet śmierci. Zdarza się jednak, że zakażenie przebiega bezobjawowo.

Pamiętaj! Każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem!

Zakażenia występują najczęściej w okresie od kwietnia do listopada. Wyróżnić można dwa szczyty zachorowań: wiosenny, przypadający na czerwiec i lipiec oraz jesienny, przypadający na wrzesień, październik. Coraz częściej jednak, do zakażeń dochodzi na początku grudnia, co ma związek z późnym występowaniem pierwszych przymrozków.

W przypadku KZM nie ma możliwości leczenia przyczynowego, nie ma skutecznego lekarstwa, stosuje się jedynie leczenie objawowe – zapobiegające obrzękowi mózgu oraz leczenie przeciwzapalne. Przypadki ciężkie, z porażeniami leczone są na oddziałach intensywnej terapii, niestety zdarza się, że mimo zastosowanego leczenia objawy podczas hospitalizacji narastają. W przypadku ciężkiego zapalenia mózgu zaleca się obniżanie gorączki, utrzymywanie prawidłowej saturacji i glikemii. Ważnym elementem terapii jest też wczesna rehabilitacja chorych. Niestety ma żadnej innej możliwości leczenia KZM, inaczej niż w przypadku boreliozy, którą można skutecznie leczyć, przy użyciu antybiotyków. Dlatego w przypadku KZM kluczowe jest zapobieganie zakażeniu i zastosowanie skutecznej profilaktyki.

* w artykule wykorzystano materiał firmy Pfizer Polska Sp. z o.o.

 

Zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Zdrowia jedynym skutecznym sposobem zapobiegania kleszczowemu zapaleniu mózgu i jego następstwom są szczepienia ochronne. Można je rozpocząć w dowolnej porze roku, jednak najlepiej zrobić to zimą lub wiosną, aby po przyjęciu dwóch dawek szczepionki uodpornić się jeszcze przed sezonem.

W Polsce szczepienie przeciw KZM jest zalecane w kalendarzu szczepień ochronnych:

• dzieciom po ukończeniu pierwszego roku życia, młodzieży, dorosłym;
• osobom przebywającym na terenach, na których występuje zagrożenie występowania kleszczy (w tym zatrudnionym przy eksploatacji lasu);
• służbom mundurowym;
• rolnikom;
• młodzieży odbywającej praktyki na obszarach, gdzie mogą występować kleszcze;
• turystom i uczestnikom obozów i kolonii.

 

Co może zwiększyć ryzyko zachorowania na raka jądra?

• wcześnie wykryty rak jądra na drugim jądrze
• wnętrostwo, czyli niezstąpienie jądra
• przebyta w przeszłości operacja przepukliny pachwinowej
• zapalenie jądra (występuje szczególnie często jako powikłanie po przebytej śwince)

  Najczęstsze objawy to:

• Opuchlizna (nieboląca)
• Obrzęk w jednym z jader (czy zgrubienie)
• Uczucie ciążenia w mosznie, w podbrzuszu, pachwinie (tępy ból)

W niektórych typach nowotworów jąder może dojść do powiększenia piersi u mężczyzny, czyli ginekomastii. W celu jego wykrycia najłatwiejsze jest samobadanie, które najlepiej wykonać po ciepłej kąpieli /prysznicu gdy moszna jest rozluźniona. Samobadanie polega na rolowaniu i dotykaniu palcami jąder w celu wykrycia ewentualnych guzków. Gdy tylko pacjent wykryje u siebie niepokojące zmiany na jądrze to powinien skonsultować się z lekarzem i wykonać badanie USG w celu dalszego, dokładnego rozpoznania ewentualnych zmian. Leczenie polega zazwyczaj na usunięciu jądra i okolicznych węzłów chłonnych, powinno zostać wdrożone jak najszybciej, gdyż nowotwór ten potrafi dać szybko przerzuty do płuc czy kości. Objawami tych przerzutów może być krwioplucie czy bóle kostne.   Na czym polega samobadanie jąder? Badaj się najlepiej po kąpieli lub po ciepłym prysznicu (wówczas mięśnie moszny są rozluźnione)

1. Badaj jądra jedno po drugim – pojedynczo. Złap jedno jądro obiema rękami.
2. Obracaj je między palcami – szukaj zgrubień, guzków i zmian skórnych
3. Zwróć uwagę, czy w mosznie nie zbiera się płyn. Sprawdź, czy nie ma opuchlizny lub bólu przy delikatnym dotyku.
4. Pamiętaj, że jeśli jedno jądro jest większe od drugiego – to normalne. Nie panikuj jeśli wystąpią któreś z wyżej wymienionych zmian – najważniejsze jest, abyś jak najszybciej udał się do lekarza.

 

 

Co powoduje zwiększone ryzyko zachorowania na nowotwór prostaty?

• Predyspozycje genetyczne - rak u bliskich krewnych zwiększa ryzyko zachorowania nawet 10-krotnie. Warto wspomnieć, że nowotwory o charakterze dziedzicznym rozwijają się często przed 55 rokiem życia.
• Otyłość
• Niewłaściwa dieta bogata w nasycone tłuszcze, białka, cholesterol, jednocześnie ze zbyt niską ilością selenu, witamin D i E. Dieta bogata w owoce oraz produkty zbożowe, a także w warzywa ma z kolei właściwości chroniące przed nowotworem.

Czynnikami ryzyka (choć w mniejszym stopniu) są również choroby weneryczne, wstrzemięźliwość seksualna, zapalenie dróg moczowych czy siedzący tryb życia. Naturalnym procesem starzenia u mężczyzn jest rozrost gruczołu krokowego, dlatego nie zawsze musi mieć on podłoże nowotworowe. Ostateczną diagnozę zawsze w tym przypadku postawi lekarz.   Najczęstsze objawy to:

• Częste oddawanie moczu lub trudność z trzymaniem moczu
• Pieczenie w trakcie oddawania moczu
• Uczucie zalegania moczu po załatwieniu się

  BADAJ SIĘ PROFILAKTYCZNIE. Jakie badania można wykonać w przychodni Dolmed

• Konsultacja z badaniem per rectum, tj. palcem przez odbytnicę (poradnia urologiczna)
• Badanie USG (wykonywane podczas konsultacji urologicznej lub osobno w pracowni USG)
• Badanie z krwi markerów nowotworów PSA (wolne i całkowite) wykonywane w naszym laboratorium czynnym już od 6:30. Badanie PSA nie wskaże jednoznacznie czy mamy do czynienia z nowotworem, gdyż jego wskaźnik może wzrosnąć w wyniku zapalenia, łagodnego rozrostu czy urazu mechanicznego. Jednak jego podwyższony poziom może oznaczać obecność komórek nowotworowych.

Choroby cywilizacyjne – na co zwrócić uwagę? Serce jest najbardziej ukrwionym mięśniem w organizmie: • W ciągu godziny przetacza ponad 350 litrów krwi. • W ciągu doby przepompowuje 10 tysięcy litrów krwi i kurczy się 100 tysięcy razy. • W ciągu przeciętnego życia człowieka serce wykonuje około 3 miliardów uderzeń. Nie ulega wątpliwości, że nasze serce to jeden z najbardziej pracowitych narządów. Czy wiesz na co jest narażone i dlaczego trzeba o nie dbać? Choroba niedokrwienna serca tj. choroba wieńcowa polegająca na słabym, nieodpowiednim dopływie tlenu do krwi do mięśnia sercowego. Jest chorobą przewlekłą, nieuleczalną ale prostą do zdiagnozowania. Zmiany nawyków to klucz do prowadzenia zdrowego trybu życia: 1. Wprowadź zmiany w sposobie odżywiania – dieta bogata w warzywa, owoce, rośliny strączkowe, nasiona, orzechy, ryby oraz produkty pełnoziarniste. Unikaj wysokoprzetworzonych produktów, tłustego mięsa, smalcu, słodyczy i produktów wysokocukrowych i słonych przekąsek. 2. Utrzymuj prawidłową masę ciała dzięki aktywności fizycznej. 3. Zrezygnuj z używek, szczególnie z papierosów i alkoholu. 4. Monitoruj poziom ciśnienia i zwalczaj nadciśnienie. Nadciśnienie tętnicze, czyli hipertonia często rozwija się bezobjawowo. Symptomy, które świadczą o wysokim ciśnieniu to: częste bóle i zawroty głowy, uczucie kołatania serca, bezsenność lub problemy ze snem, zmniejszona sprawność fizyczna i psychiczna, uderzenia gorąca. Zwróć uwagę na główne powody nadciśnienia: • Otyłość brzuszna, która z kolei przyczynia się do wzrostu insulinooporności. • Zła dieta czyli spożywanie dużej ilości tłuszczów zwierzęcych i soli kuchennej. • Brak aktywności fizycznej. • Palenie papierosów. Cukrzyca, Nabyte wady serca to głównie wady zastawkowe serca. Dotyczą one pacjentów z powikłaniami po różnych chorobach m.in niedokrwiennej serca, reumatycznej czy zawale, a także zakażeniach bakteryjnych i infekcyjnych. DBAJ O SWOJE SERCE PROFILAKTYCZNIE! Pamiętaj! Po 40. roku życia przynajmniej raz w roku powinniśmy odbyć kontrolną wizytę u kardiologa. Niezależnie od tego, po przekroczeniu czterdziestki, należy regularnie sprawdzać ciśnienie oraz cholesterol. Niedokrwistość, czyli anemia wynika najczęściej z niedoborów żelaza i witaminy B12. Choć objawy anemii uwidaczniają się dość szybko, często są lekceważone lub mylone z innymi chorobami. Sygnały ostrzegawcze przy anemii to: przewlekłe zmęczenie, odczuwanie duszności, bladość skóry, niepokój, kołatanie serca, drętwienie kończyn, bóle głowy, obniżenie koncentracji. Długotrwała i poważna anemia może prowadzić do uszkodzenia serca i układu nerwowego (wystąpienia objawów chorób psychicznych). Przy niedoborze żelaza dieta w anemii powinna przede wszystkim dostarczać większą ilość żelaza, które znajduje się zarówno w produktach pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Kluczowe jest utrzymywanie zróżnicowanej, zdrowej diety, pełnej zielonych warzyw, roślin strączkowych, gruboziarnistych kasz oraz podrobów mięsnych. Przewlekłe obturacyjne choroby płuc (POChP) zazwyczaj jest to związane z nadmierną reakcją zapalną w oskrzelach i płucach w odpowiedzi na szkodliwe działanie gazów oraz pyłów, w Polsce najczęściej dymu tytoniowego.

• Co możesz zrobić profilaktycznie?
• Zaprzestań palenia i unikaj biernego palenia (nie przebywaj w pomieszczeniu, gdzie ktoś pali).
• Utrzymuj sprawność fi zyczną, wzmacnia ona odporność, poprawia kondycję.
• Sprawdzaj jakość powietrza (przed wyjściem na dwór).
• Pamiętaj o prawidłowej diecie.
• Chroń się przed infekcjami dróg oddechowych: szczep się przeciwko grypie, przeciw COVID-19 i pneumokokom.

Badania naukowe pokazują, że nawet ponad 90% przypadków chorób nowotworowych zależy od czynników zewnętrznych. Światowa Organizacja Zdrowia oszacowała, że przestrzeganie zaleceń kodeksu walki z rakiem zmniejszyłoby w Europie liczbę zgonów spowodowanych nowotworami nawet o 50%. Oto 12 tych zasad: 1. Nie pal. 2. Stwórz środowisko wolne od dymu tytoniowego. 3. Utrzymuj prawidłową wagę ciała. 4. Bądź aktywny fizycznie. 5. Przestrzegaj zasad zdrowego odżywiania. 6. Ogranicz spożycie alkoholu. 7. Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne. 8. Chroń się przed działaniem substancji rakotwórczych w pracy. 9. Chroń się przed promieniowaniem radonowym w domu. 10. Jeśli możesz – karm piersią i ogranicz stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). 11. Zaszczep dzieci przeciwko HBV i HPV. 12. Korzystaj z badań przesiewowych tj. piersi (mammografi a), szyjki macicy (cytologiia), jelita grubego (kolonoskopia